luz

TEMA 1. LA LUZ
1. Teoría de la luz
Luz:
Radiación electromagnética en el espectro visible.
Longitud de onda y color:
La radiación con una longitud de onda de entre 380 y 780 manómetros (nm) es la parte visible
del espectro electromagnético y es lo que conocemos como luz.
Dentro de ese espectro el ojo interpreta las distintas longitudes de onda como colores, que van
desde el rojo para longitudes de 800nm al violeta para longitudes de 380nm pasando por los
naranjas, amarillos, verdes y azules entre estas longitudes de onda. Por encima y debajo de
estos valores se encuentran los infrarrojos y ultravioletas respectivamente que forman parte de
los espectros no visibles.
La luz blanca es una mezcla de longitudes de onda visibles, lo cual se demuestra al ver cómo
se descompone al atravesar un prisma.

Describir la luz como una onda electromagnética explica algunas de sus propiedades como la
refl exión y la refracción.
Comportamientos de la luz
Cuando la luz choca con una superfi cie nos podemos encontrar con tres tipos de
comportamientos; se transmite, se refl eja o se absorbe. Estos comportamientos no son
excluyentes, es decir se pueden producir uno o varios de una forma simultánea, de hecho lo
más corriente es que se produzca una combinación de estos comportamientos en distintas
proporciones.
La transmisión
Los materiales transparentes transmiten la luz que incide en su superfi cie. La proporción de
luz trasmitida se conoce como transmitancia. Los materiales de alta transmitancia como el
agua pura o el cristal transmiten casi la totalidad de la luz que no refl ejan, mientras que los
materiales de baja transmitancia como el papel solo dejan pasar un pequeño porcentaje.
La refl exión
Ley de la refl exión:
Un haz de luz que choque con una superfi cie de un espejo con un cierto ángulo saldrá
rebotado con el mismo ángulo con respecto a la perpendicular.
La cantidad de luz rebotada dependerá del tipo de material, la composición de la luz y el ángulo
de incidencia de ésta y puede variar desde una pequeña parte, en el caso de superfi cies
oscuras y mates a casi la totalidad en superfi cies claras y brillantes.
La forma en que se refl ejará la luz también dependerá de la textura de la superfi cie. Una
superfi cie rugosa refl ejará la luz en todas direcciones, dispersándola, mientras que una
superfi cie lisa, como un vidrio pulido o agua calmada la refl ejará en una sola dirección, tal
como indica la ley de la refl exión.
La absorción
Si el material no es un buen transmisor o refl ector, la luz se absorbe y se convierte en calor
(la energía ni se crea ni se destruye, se transforma). El porcentaje de luz absorbida por una
superfi cie se conoce como absorbencia . Ésta dependerá no solo del material sino también del
ángulo de incidencia y la longitud de onda. Por ejemplo la madera es opaca a la luz visible, el
cristal es transparente a ese mismo espectro y en cambio es opaco a la radiación ultravioleta
por debajo de una determinada longitud de onda.
La refracción
Se produce cuando la luz pasa de un medio de propagación a otro con una densidad diferente,
sufriendo un cambio de velocidad y un cambio de dirección si no incide perpendicularmente en
la superfi cie.
Un ejemplo de este fenómeno se ve cuando se sumerge un lápiz en un vaso con agua: el lápiz
parece quebrado.
La interferencia
Acción recíproca de las ondas, de la cual puede resultar, en ciertas condiciones, aumento,
disminución o anulación del movimiento ondulatorio.
Cuando en una misma superfi cie nos encontramos con elementos de distintas densidades o
cualidades de refl exión distintas, nos aparece el fenómeno de interferencia. Esto se manifi esta
por la descomposición de la luz blanca en diferentes longitudes de onda, generando distintos
colores. Por ejemplo cuando la luz se refl eja en la superfi cie de un CD o cuando tenemos una
fi na capa de aceite fl otando encima del agua que vemos el efecto arco iris.
2. La exposición
En términos fotográfi cos, es el producto de la intensidad luminosa por el tiempo durante en
que la luz actúa. En términos prácticos la abertura controla la intensidad y la velocidad de
obturación el tiempo.
También se puede defi nir como la cantidad de luz que llega a la película/sensor controlada por
la abertura y el obturador.
La intensidad de la luz refl ejada por el mundo que nos rodea varía enormemente. En un día
soleado, la intensidad lumínica puede ser varios cientos de veces superior fuera que dentro
de casa. Nuestros ojos se ajustan velozmente a dichos cambios, pero la película/sensor no es
tan versátil. Necesita una cantidad precisa de luz para formar una buena imagen. Para obtener
una imagen correctamente expuesta, se debe controlar la luz que entra a la cámara, primero
midiendo la luminosidad de la escena y ajustando la abertura y la velocidad hasta que la
cantidad de luz que incide sobre la película/sensor corresponda a la sensibilidad de éste.
3. El uso del fotómetro
Fotómetro:
Técnicamente el fotómetro mide la cantidad de luz que incide en, o es refl ejada por el sujeto,
dando así las combinaciones correctas de diafragma (iris) y velocidad para lograr la imagen
perfectamente expuesta. Muchas cámaras actualmente vienen con un fotómetro incorporado
cuya información se puede ver fácilmente en el visor.
Se tiene que tener en consideración que el fotómetro de la cámara (o de luz refl ejada) puede
también equivocarse cuando se enfrente a escenas muy contrastadas o con temas mucho más
claros o oscuros de lo normal.
Fotómetros de medición puntual / spot / spotmeter:
Son fotómetros que poseen como característica el hecho de poder medir la cantidad de luz en
zonas muy localizadas, pues miden la luz con un ángulo de visión muy pequeño. Utilizándolos,
podemos asegurarnos de medir la exposición correcta de una zona precisa, o hacerlo sobre un
cartón gris.
4. Teoría del color
El color es la forma en que percibimos las distintas longitudes de onda de la luz. Propiedad de
la luz transmitida, refl ejada o emitida por un objeto, que depende de su longitud de onda.
En realidad lo que nuestro ojo percibe no es la luz en si, lo que vemos en realidad es la luz
que refl ejan los objetos. Si en una habitación totalmente oscura, encendemos una linterna,
no somos capaces de ver el haz de luz de esta, en cambio sí vemos lo que iluminamos con
ese haz de luz. En cambio si la habitación esta llena de humo, niebla o polvo, aparentemente
vemos el haz de luz, pero lo en realidad estamos viendo es el refl ejo de la luz en las partículas
en suspensión.
Por lo tanto el color de un objeto depende tanto de de las longitudes de onda que incidan en él,
como la longitud de onda que sea capaz de refl ejar.
Un ejemplo; una superfi cie roja, lo es porque refl eja un alto porcentaje de longitudes de onda
roja y pocas o ninguna de azul o verde. Pero solo la veremos roja, si la luz que incide esta
superfi cie, tiene la sufi ciente radiación roja como para que esta pueda ser refl ejada, si no,
tomará un aspecto grisáceo.
La composición de los colores
El ojo humano, solo es capaz de distinguir tres colores, los llamados primarios , el rojo, el
verde y el azul, en inglés Red, Green y Blue (RGB). El resto de colores no son más que una
combinación de estos básicos. La mezcla aditiva de estos colores básicos nos da los colores
complementarios así:
Rojo + verde = amarillo
Verde + azul = cian
Azul + Rojo = magenta
El blanco es la suma de rojo, verde y azul, mientras que el negro es la ausencia de color.
Como hemos dicho el blanco no es un color primario, si no la suma de los tres colores primarios
RGB, eso signifi ca que podemos disponer de una amplia gama de blancos.
En consecuencia dos luces blancas pueden estar formadas por mezclas de distintas
proporciones de espectros. Eso signifi ca que los colores refl ejados también variarán en función
de esas proporciones. Una luz con un mayor componente rojo nos dará una apariencia más
cálida a los colores pues refl ejará mayor cantidad de rojos, mientras que una luz con mayor
cantidad de azul/violeta al refl ejar mayor cantidad de esas tonalidades nos dará una apariencia
más fría.
Para clasifi car los diferentes tipos de luz blanca de espectro continuo se usa el concepto de
temperatura de color. La temperatura de color se defi ne como la luz que emitiría un Cuerpo
Negro calentado a una temperatura determinada . Por este motivo esta temperatura de color se
expresa en kelvin, a pesar de no refl ejar directamente una medida de temperatura.
Para que se pueda comprender mejor, imaginaros que calentamos una barra de hierro, cuando
esta alcance los 1000ºK su color será rojo, a 2000ºK amarillo, a 4000ºK blanco neutro, etc.
Algunos ejemplos aproximados de temperatura de color:
Luz artifi cial
Llama de una cerilla 1.700 K
Llama de una vela 1.850 K
Lámpara incandescente de tungsteno de 40 W 2.650 K
Lámpara incandescente de tungsteno de 75 W 2.820 K
Lámpara incandescente de tungsteno de 100 W 2.900 K
Lámpara de tungsteno de 1.000W 3.200 K
Lámpara “Photofl ood” y refl ector difusor 3.400 K
Lámpara “Photofl ood” azul luz día 4.800 K
Lámpara de arco de Xenón 6.420 K
Luz día
Luz del sol: amanecer u ocaso 2.000 K
Luz del sol: una hora después del amanecer 3.500 K
Luz del sol: por la mañana temprano 4.300 K
Luz del sol: A última hora de la tarde 4.300 K
Luz media del sol en verano a mediodía (Washington) 5.400 K
Luz directa del sol a mediados del verano 5.800 K
Cielo cubierto 6.000 K
Luz media del sol en verano (más luz del cielo azul) 6.500 K
Sombra suave en verano 7.100 K
Sombra media de verano 8.000 K
Luz del cielo de verano, varía de 9.500 a 30.000 K
5. Los fi ltros
Interponiendo fi ltros de colores delante del objetivo, o delante de las fuentes de luz de
manera que ésta atraviese el fi ltro, se pueden corregir las temperaturas de color. Estos fi ltros
absorberán parte de la potencia lumínica.
6. El uso del termocolorímetro
Si queremos registrar imágenes con un perfecto equilibrio cromático deberemos efectuar
contínuas medidas de la temperatura de color de las distintas fuentes luminosas que, en las
diferentes localizaciones, iluminen las escenas.
Para medir la temperatura de color de las fuentes luminosas se emplea el termocolorímetro.
Se trata de un instrumento que analiza, mediante comparación, la cantidad de luz azul y de luz
roja proveniente de proyectores de iluminación (o del sol, en exteriores) y establece un valor en
grados Kelvin que emplea el operador para introducir en la toma los fi ltros oportunos.
La mayor parte de los termocolorímetros dan dos lecturas, una para la escala de los cálidos /
fríos y otra para la escala del magenta / verde. Los más completos indican la correción precisa
en Mired.
Mired:
Se trata de una unidad de temperatura de color usada para calibrar los fi ltros de corrección de
color.
El valor mired de una fuente luminosa se determina dividiendo un millón por la temperatura
de color en grados Kelvin. La capacidad de un fi ltro para modifi car la calidad de color de una
fuente luminosa expresada como un valor Mired positivo o negativo se llama desviación mired.
Los fi ltros amarillos tienen valores de desviación mired positivos, lo que signifi ca que aumentan
el valor mired de la fuente luminosa y reducen su temperatura de color. Los azules tienen
desviaciones negativas, bajan el valor mired de la fuente y elevan su temperatura de color.

creatividad

Organización, método, perseverancia

respuestas se basan en información conocida, pensar de manera creativa requiere habilidad de pensar en asociaciones entre temas diferente – nuevas categorías y conceptos

somos creativos desde que nacemos – na sociedad nos conduce hacia el lógico y el análisis

Osborn – agencia BBDO, Universidad Buffalo, reivindica la imaginación aplicada a la investigación

Brainsotrimin

libro: Imaginación aplicada, Crative Education Fundation, Creative Problem Solving Institute

Brainsotrmin facilita surgimiento de nuevas ideas, aplazar el juicio, cantidad de ideas – ideas generan ideas por analogía, la cantidad proporciona la calidad

De Bono – medicina, psicologo, International Creative Forum

Seis sombreros para pensar

Pensamiento lateral

1. sistemas cerrados, lógicos, racionales – pensamiento vertical, GiulfordÑ pensamiento convergente
2. sistemas abiertos ' individuao puede manejar nuevas reglas y elementos, forma de organizar los procesos de pensamiento mediante estrategias/algoritmos noortodoxos q escapan del pensamiento lógico

ideas fuera del patron del pensamiento habitual

validez de idea no de camino

sin juicios ni opiniones

métodos:

provocación: palabra aleatoria, escape – eliminar una característica, piedra de camino-exagerar, distorcionar una entidad de entorno

analogías: buscar conexiones de conceptos inconexos

método de inversión – altear el sentido del problema al contrario

fraccionamiento o división: crear nuevas partes de nuevo orden

respuestas idóneas: lo obvio obstruye la visión de una nueva opción, falta de informacíon, bloqueo mental

legado de Bono: creatividad cotidiana, cambios amenazan estabilidad, progreso

Para resolver problema:

1. comprobación de suposición – descartar las suposiciones primarias
2. preguntas correctas – enfocar desde diferentes ángulos
3. pensamiento lógico

Antonio Damasio – neurologo, El error de descartes,

marcador somático: procesos emocionales influyen en la conducta y en los procesos de toma de decisiones

somos creadores de soluciones

las emociones afectan influyen en el proceso de apredizaje y en la toma de decisiones

Pricken

DreamTeam: croquis, emplear información, activar 5 sentidos, indagar, night test y opinión

Sin palabras, mezcla y conjuntar, cominaciñon de conceptos inconexos, yuxtaposición comparativa, repetición y acumulación, exageración, darle la vuelta, omisión y sugestión, paradojas, ilusiones ópticas, provocación y sorpresa, jugar con el tiempo, cambio de perspectiva, imitaciones y parodias, símbolos y signos, jugar, contar historias, absurdo, surrealista, extraño, tomar al pie de la letra, modificar el producto, dobles sentidos, jugar con palabras, citas y frases hechas

reubicación – Bandler y Grinder modificar los marcos de referencia para ofrecer una visión distinta, nueva visión: lost lover, aniversario, cambia el contexto: bramka, auta

metáfora y analogía, paralelismo – podobienstwo tresciowe, busca semejanzas, metafora carga de significados superior a una analogía, de mayor precisión

usos alternativos, biónica

pradoja, metáfora, analogía, pareado, cita, neologismo, proverbio, aliteración, repetición inversa, sinestesia, personificación

Koestler Bisociacion

creatividad como conexion entre marcos de referencia, dos ideas antes no relacionadas son puestas en contacio y combinadas – inteligencia artificial

El shifting Anzar – rodeo creativo

1. Alejarse del campo de lo real, hábito, arquetipos
2. Producción de estímulos, ideas secuencian nuevas ideas
3. Regreso a la realidad: analizar la solucion desde la logica

Richaudeau ingrediented del anuncio eficaz

receptor participa, minimo esfuerzo – legibilidad, ingenio - la originalidad es realtiva depende del grado de conocimiento o ignorancia del receptos

Solo hay creatividad si hay emoción

Una idea es creativa cuando aporta algo diferente de lo q receptor ya conoce, es entendida sin esfuerzo, incorpora algo nuevo y es efectiva si produce un resultado

Brent Friedman – brandcontent – queso y perro

Bernays – piano

Métodos libres:

brainstorming – recurso analogía

Sinéctica – Gordon, Prince . Hacer de lo conocido lo extraño, mecanismos:

1. la analogía personal: identificar la persona con el problema
2. directa: comparar la parte del cuerpo con el producto
3. simbólica: traduce el problema en palabras que expresan lo que significan
4. fantástica – irracional

experto, moderados, participantes

la inversión – transposicion: marchar en dirrección contraria pa hallar ideas interesantes

cambio de posición de personajes, modificar el orden de desarrollo

ingredientes del relato:

elementos esenciales: mensaje – objetvo estrategico para contar la historia

conflicto – buscamos equilibrio

personajes – definidos o complejos

trama - ecuencia de eventos

arquietipo - es el patrón ejemplar del cual otros objetos, ideas o conceptos se derivan.

Mitos – historia sagradas siginifacticas q dan sentido a la existencia del hombre, los relatos dan vida a los mitos

ritos – ceremonias q escenifican el mito

estructura: comienzo, desarrollo, final,

recursos: metáforas, aplazamiento (freno), adornos, fin, recursos formales

redactar: expresar por escrito los pensamientos o conocimientos ordenados con anterioridad.

7 funciones del redactor: estratégica, creativa, conceptual, redaccional, control del proceso creativo y produccion, funcion argumentativa, toma de decisiones

titular:

primera impresión, llama la atneción, la posición básica en venta

Hopkins – wybieramy najlepsze

Ogilvy: Eficacia – beneficio al lector, noricia, sorprendente, ahora, presenta, información util, nombre o marca, datos concretos, entre comillas, no doble sentido

Objetivos y funciones:

atraer la atención

seleccionar audiencia

comunicar mensaje completo – ventaja beneficio, nombre de marca

conducir al cuerpo de texto

clases de titulares:

noticia, emocional, beneficio directo, insolito (sin relacion), curiosidad, exageracion, eslogan

preguntas, desafío, apuesta, reto

titular no desvela, translada lema de campaña, crea estilo, culmina con claim, crea complicidad, siencillo, directo, claro, complementa, recurso de humor, interactua con grafica

body copy

argumentacion de la venta

demostracion del beneficoi o ventaja

provocación al deseo

invitación a la acción

afianza la venta

explica con detalle el producto

prueba q funciona

da la orden de compra

reafirma

1. argumentación, información – exposición
2. incitación, apelación ' cierre
   informacion complementaria e identificadora

Harrison – texto largo

eufemismos evitar, auxiliares (haber)

1. para quien ' reader checklist
2. writing checklist
3. wiritng

Bovee Arens

1. parrafo
2. parrafo – fiabilidad
3. precierre ' persuadir a realizar compra
4. cierre directo pide respuesta inmediata, indirecto – regalar para sentirse satisfecho, sugerencia – insinuación, orden directa – numero de movil

Branan:

unico beneficio, una ventaja competitiva, apropiarse de una motivacion, publicidad como elemento diferenciador

Eslogan:

beneficio q se atribuye a un producto o servicio

aumenta la recordacion del beneficio al q va unido

anada la relacion emocional q la marca pretende

resume el mensaje

la 2 parte clave de la creatividad de un anuncio

claim – reclamación

tipos

dirigido al consumidor

1. laudatorio
2. imperativo
3. informativo
4. prometedor
5. selectivo

refieren al producto o anunciante

1. aconseja el uso del producto
2. diferencia el producto – numero 1
3. describe la ventaje del producto

Bassat – aria de opera

funciones de Jakobson

Linguisticas

a. conativa, apelativa – consejos, recomendaciones, descripciones, sugerencias, evocaciones

b. referencial – obiektywny opis

c. poetica

d. fatica

e. expresiva

f. metalinguistica

Publicitarios

1. expresar la ventaja principal
2. diferencial del producto
3. indetificar el producto

Tipos

1. concreta el producto reloj
2. identifica la marca y producro
3. tactico de producto, campana, marca
4. estrategico

Mapa mental

todo lo q pasa por la cabeza – buscar relacion – preparar el discurso – mensaje clave – intrudccion, desarrollo, conclusión

Intro: quien soy, alucion/agredecimiento, objeto de charla, mensaje clave, guión

desarrollo: argumentación y trasicion

Conclusion: resumen, idea clave, abrir debate, agradecimiento

Exposicion

Votacion

Boomerang Bill Bernbach

planear preguntas – mirar producto quien, que, como escucha, cancion q nos gusta

concept ' fuerza

Concepto

idea capaz de articular a su alrededor una serie de campañas y acciones q incorporan valor a una marca

dónde están los coneptos_ imaginario social

operativos piezas de encaja, recaptan

1. preconcepto elemento difinido
2. cultural
3. sociologico simens, domek w gorach
4. semantico . Silencio, suave

rasgos de conepto

produndidad, apmlitud, perennidad, claridad, diferenciacion, memorizacion, flexibilidad, aplicabilidad

insight la base para el posible concepto q ya esta en el consumidor

Prawo mediów

Zagadnienia:

1. System prawny RP.
2. Wolność wypowiedzi.
3. Ochrona dóbr osobistych.
4. Podstawowe pojęcia.
5. Tajemnica dziennikarska.
6. Sprostowanie.
7. Prowokacja.
8. Prawa i obowiązki dziennikarza.

1.       System prawny RP – jak jest zbudowany.

W RP istnieje zamknięty system źródeł prawa – Konstytucja oblicza wprost wszystkie dopuszczalne źródła prawa.

Hierarchia źródeł prawa:

1)       Prawo Europejskie

2)       Konstytucja.

Najwyższy akt prawny w państwie, z którym inne przepisy muszą być zgodne. Istnieje tylko jedna Konstytucja, do jej uchwalenia stosuje się szczególny tryb (potrzebnych jest 2/3 głosów oraz referendum).

3)       Umowy międzynarodowe, które wymagają ratyfikacji.

Pierwszym etapem zawierania umów są negocjacje, następnie przyjmuje się tekst umowy. Po przyjęciu tekstu umowy zgodę na jej ratyfikację musi wyrazić Parlament. Przyjęta umowa wymaga ratyfikacji (wyrażeniu zgody) prezydenta RP.

4)       Ustawy.

Twórcą ustawy jest Parlament. W czasie wojny istnieje możliwość, aby Prezydent wydał rozporządzenie z mocą ustawy, ale musi ono być zatwierdzone przez sejm na najbliższym posiedzeniu.

5)       Umowy międzynarodowe podlegające ratyfikacji Prezydenta bez zgody Parlamentu.

6)       Rozporządzenia.

Akty wykonawcze do ustaw, które regulują przepisy ustaw. Istnieją rozporządzenia fakultatywne (takie, które można wydać) i obligatoryjne (które wydać trzeba).

7)       Akty prawa miejscowego.

Są to źródła prawa obowiązującego na określonym fragmencie terytorium. Mogą to być: rozporządzenia wojewodów albo uchwały rad gmin, powiatów, sejmiku wojewódzkiego.

8)       Akty prawne wewnętrznie obowiązujące.

Są to na przykład: umowy międzyresortowe, uchwały wydawane przez organ kolegialny, zarządzenia wydawana przez organ jednoosobowy. Nie dotyczą ogółu obywateli – tylko i wyłącznie przedmiotów podlegających organowi wydającemu.

Prawo to zbiór norm postępowania regulujący różnego rodzaju stosunki społeczne ustanowiony przez kompetentne  do tego organy państwa i zasadniczo zabezpieczony przymusem.

Norma postępowania, która zawiera nakaz, zakaz lub dozwolenie jakiegoś postępowania.

Regulujący stosunki społeczne – gałęzie prawa:

·         Prawo konstytucyjne – zawiera podstawy ustroju państwa

·         Prawo karne – zajmuje się przestępstwami i karami

·         Prawo administracyjne – zajmuje się relacjami między obywatelem a państwem, w sytuacji, kiedy obywatel jest podporządkowany państwu (bankowe, podatkowe)

·         Prawo cywilne – reguluje stosunki zachodzące pomiędzy dwoma podmiotami oparte na zasadzie równości stron oraz autonomii ich woli (rzeczowe, zobowiązań, spadkowe, rodzinne).

·         Prawo pracy

·         Prawo handlowe

Ustanowiony przez kompetentne organy  - może być wprowadzone tylko przez organ, na który mu takie prawo zezwala.

Zabezpieczone przymusem – za złamanie prawa musi grozić jakaś kara.

2.       Wolność wypowiedzi, wolność słowa.

1)       Wolność wypowiedzi stanowi warunek demokracji.

2)       Gwarantuje ją Konstytucja.

Art. 14.

Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu.

Art. 25. Ustęp 2: Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.

Art. 54. Ustęp 1: Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Ustęp 2: Cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

3)       Wolność wypowiedzi pełni ważną funkcję społeczną. Polski ustawodawca nie przyjmuje koncepcji indywidualistycznej.

4)       Wolność wypowiedzi umożliwia swobodną debatę polityczną.

5)       Wolność wypowiedzi ograniczają ustawy:

·         Kodeks cywilny,

·         Kodeks karny,

·         Ustawa o ochronie tajemnicy państwowej,

·         Prawo autorskie,

·         Ustawa o radiofonii i telewizji

·         Ustawa o kinematografii.

6)       Kodeks karny zakazuje określonych wypowiedzi znieważających, zawierających oszczerstwo, nawołujących do waśni narodowościowych, etnicznych, rasowych lub wyznaniowych.

7)       Kodeks cywilny gwarantuje ochronę dóbr osobistych.

8)       Wypowiedzi znieważające lub zniesławiające są karalne:

·         Zniesławienie polega na pomówieniu kogoś o jakieś postępowanie lub właściwości. Zniesławienie dotyczy faktów, które mogą być różnie zweryfikowane, natomiast nie dotyczy opinii.

·         Zniewaga jest synonimem ubliżania komuś, użyciem w stosunku do kogoś wulgaryzmów, wypowiadaniu pogardliwych ocen, ośmieszaniu kogoś.

9)       Prawo do wolności wyrażania opinii, posiadania poglądów, otrzymywania i przekazywania informacji bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe gwarantuje Artykuł  10 z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

3.       Ochrona dóbr osobistych.

Prawo cywilne

Art. 23

Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Art. 81

1)       Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

2)       Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

1. osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
2. osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

4.       Podstawowe pojęcia.

1. Prasa – publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej jednorodnej całości, ukazują się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem lub nazwą, numerem bieżącym i datą; w szczególności: dzienniki, czasopisma, serwisy agencyjne, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne, kroniki filmowe, tele- i radiowęzły zakładowe, wszystkie środki masowego przekazu upowszechniające periodyczne publikacje za pomocą druku, wizji, fonii albo innej techniki; również zespoły ludzi zajmujące się działalnością dziennikarską.
2. Internet to tylko nośnik – prasa publikowana w Internecie, czyli każdy portal tworzony z zamiarem aktualizacji informacji, w szczególności wszystkie portale interaktywne ukierunkowane na ścieranie się zjawisk, są uznawane za prasę.
3. Dziennik – ogólnoinformacyjny druk periodyczny albo przekaz za pomocą dźwięku i obrazu ukazujący się częściej niż raz w tygodniu. Dziennikiem nie będą portale, które zmieniają treść incydentalnie – np. strony celebrytów, słynnych blogerów, strony promujące jednorazowe wydarzenie, portale o charakterze usługowym. Mogą być np. money.pl, interia.pl, blogi. (Co do blogerów: ustawa Prawo Prasowe będzie miała zastosowanie.) Jeśli tytuł jest dziennikiem istnieje obowiązek rejestracji tytułu w Sądzie Okręgowym właściwym dla siedziby wydawcy. Istnieje obowiązek zamieszczania sprostowań i odpowiedzi. Istnieje obowiązek zamieszczania komunikatów i ogłoszeń. Obowiązek zamieszczania oświadczeń nakazanych orzeczeniem/wyrokiem sądowym.
4. Czasopismo – druk periodyczny w dowolnej formie, ukazujący się nie częściej niż 1 raz w tygodniu, ale nie rzadziej niż rad do roku. Może nie mieć charakteru ogólnoinformacyjnego. Może to być też blog założony z zamiarem publikacji nie częściej niż raz w tygodniu. Istnieje obowiązek rejestracji tytułu.
5. Dziennikarz – osoba zajmująca się redagowaniem, tworzeniem lub przygotowywaniem materiałów prasowych zatrudniona przez redakcję albo zajmująca się taka działalnością na rzecz i z upoważnienia redakcji. Redagowanie to opracowanie tekstu, nanoszenie poprawek, korekta błędów gramatycznych i stylistycznych. Tworzenie to kreowanie treści materiału prasowego. Przygotowanie to etap wcześniejszy od tworzenia i redagowania, obejmuje przede wszystkim zbieranie informacji, materiałów, pozyskiwanie informacji. Dziennikarzami nie będą takie osoby, które wykonują te czynności epizodycznie. Natomiast przesłanką do bycia dziennikarzem nie jest wykształcenie. Wystarczy podpisać umowę cywilno-prawną, być stażystą, wolontariuszem – takie osoby będą dziennikarzami jeśli uzyskały aprobatę redakcji.
6. Redakcja – jednostka obserwujące proces przygotowania, zbierania, omawiania i opracowywania materiałów do publikacji w prasie. Skupia redaktorów oraz osoby wykonujące funkcje o charakterze technicznym, np. grafików, dźwiękowców.
7. Redaktor – dziennikarz decydujący lub współdecydujący o publikacji materiałów prasowych.
8. Redaktor naczelny – osoba posiadająca uprawnienia do decydowania o całokształcie działalności redakcji. Dziennik i czasopismo mogą mieć tylko jednego redaktora naczelnego. Osoba, która kieruje kształtem np. dodatku regionalnego nie jest redaktorem naczelnym. Redaktorem naczelnym nie jest osoba, która faktycznie kieruje działalnością, a ta, która ma do tego kompetencje. Naczelny nie ma możliwości sprawowania osobistego kierownictwa nad treścią i formą każdego artykułu. Może zablokować każdy materiał prasowy, nakazać podległym dziennikarzom podjęcia określonego tematu, kreować linię programową, podejmować decyzję w sprawach personalnych.
9. Wydawca – osoba prawna, fizyczna, inna jednostka organizacyjna, organ państwowy, przedsiębiorstwo państwowe, związek wyznaniowy, organizacja samorządowa.
10. Krytyka prasowa – jest publiczną oceną opartą na konfrontacji rzeczywistego stanu z przyjętymi założeniami, uznana jest za działanie społecznie pożądane, prawo do krytyki nie jest nieograniczone i nie obejmuje stawiania fałszywych albo niedostatecznie sprawdzonych zarzutów. Przedstawiciele administracji publicznej, instytucji państwowych, firm państwowych, organizacji spółdzielczych, samorządowych, społecznych, związków zawodowych powinni udzielać odpowiedzi na krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, czyli nie później niż 1 miesiąc. Nie wolno utrudniać prasie zbierania materiałów krytycznych ani w inny sposób tłumić krytyki.
11. Materiał prasowy – każdy opublikowany lub przekazany do publikowania w prasie tekst albo obraz o charakterze informacyjnym, publicystycznym, dokumentalnym lub innym niezależnie od środków przekazu, rodzaju, formy, przeznaczenia albo autorstwa.

5.       Tajemnica dziennikarska

Dziennikarze mają obowiązek zachowania w tajemnicy danych umożliwiających identyfikację autora listu do redakcji albo innego materiału o takim charakterze, jeżeli osoby zastrzegły sobie nie ujawnianie takich informacji, jak również wszelkich innych informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich.

Tajemnica dziennikarska oznacza zarówno powstrzymanie się od aktywnych działań jak i do jego pasywnej strony obowiązków – szczególna dbałość. Dziennikarz zobowiązany jest do zabezpieczenia danych osobowych, zastosowanie niezbędnych środków technicznych i organizacyjnych zapewniających ochronę przetwarzania danych osobowych. W szczególności: zabezpiecza dane przed udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zmianą, uszkodzeniem.

Ustawa nie zezwala na ujawnianie nazwisk informatorów (również organom wymiaru sprawiedliwości). Jednakże wartością stojącą powyżej tajemnicy dziennikarskiej jest dobro toczącego się procesu oraz zasada prawdy materialnej.

Dziennikarz powinien strzec tajemnicy źródła informacji w tym osoby i wizerunku informatora. Tajemnica może być ujawniona tylko przełożonemu.

Ustawa o Prawie autorskim i prawach pokrewnych

Art. 84 Twórca, a wydawca lub producent na żądanie twórcy mają obowiązek zachowania w tajemnicy źródeł informacji wykorzystanych w utworze oraz nieujawniania związanych z tym dokumentów. Ujawnienie tajemnicy jest dozwolone za zgodą osoby, która powierzyła tajemnicę, lub na podstawie postanowienia właściwego sądu.

6.       Sprostowanie.

Sprostowanie to oficjalne zaprzeczenie, wyjaśnienie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej, która dostała się do wiadomości publicznej. Redaktor naczelny jest zobowiązany opublikować sprostowanie bezpłatnie o ile będzie rzeczowe i odnoszące się do faktów.

Tekst sprostowania nie może być dłuższy od dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego (którego dotyczy). Nie dotyczy to sprostowań pochodzących od naczelnych i centralnych organów administracji państwowej, jeżeli zostały nadesłane przez rzecznika prasowego rządu.

Sprostowanie  należy opublikować w dzienniku w ciągu 7 dni od dnia otrzymania, w czasopiśmie – najbliższym lub jednym z dwóch następujących po sobie przygotowanych do druku numerów. Jeśli jest to dziennik nadawany za pomocą obrazu lub dźwięku – w najbliższym analogicznym przekazie nie później niż 14 dni od sprostowania odpowiedzi. W drukach periodycznych powinno być opublikowane albo zasygnalizowane przynajmniej równorzędną czcionką oraz pod widocznym tytułem a w pozostałych publikacjach powinno być nadane w zbliżonym czasie i analogicznym programie.

W tekście sprostowania lub odpowiedzi nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonywać skrótów, ani innych zmian, które osłabiałyby jego znaczenie lub zmieniły intencje autora.

Tekst sprostowania nie może być komentowany w tym samym numerze lub audycji. Nie dotyczy to odpowiedzi i nie wyklucza prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.

Naczelny może odmówić opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, jeżeli:

1. nie jest rzeczowe i nie odnosi się do faktów,
2. zawiera treści karalne lub naruszające dobra osób trzecich, (np. wredny bambus, zła małpa, która spadła z drzewa i do gazu z nim)
3. ich forma lub treść nie jest zgoda z zasadami współżycia społecznego,
4. podważają fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu
5. nie dotyczą treści zawartych w materiale prasowym,
6. są wystosowane przez osobę, której nie dotyczą fakty przytoczone w materiale
7. odnoszą się do wiadomości poprzedni sprostowanej,
8. zostały nadesłane po upływie miesiąca od dnia opublikowania materiału prasowego – chyba, że zainteresowana osoba nie mogła zapoznać się wcześniej z treścią publikacji, nie później jednak niż w ciągu 3 miesięcy od dnia publikacji materiału prasowego,
9. nie zostały podpisane w sposób umożliwiający identyfikację autora (może być podpisane pseudonimem wtedy, kiedy podstawą takiego sprostowania jest zagrożenie dobra związanego z pseudonimem, nazwisko pozostaje wtedy tylko do wiadomości redakcji).

Istnieje również możliwość opublikowania dodatkowego sprostowania lub odpowiedzi na koszt wydawcy. Jeżeli wnosi o to zainteresowana osoba w odpowiednim dzienniku w terminie miesięcznym. Strony mają możliwość zawarcia w tym zakresie innej umowy.

Funkcje sprostowania:

1.       wychowawcza,

2.       prewencyjną,

3.       informacyjną,

4.       odszkodowawczą.

Sprostowanie jest takim instrumentem, który pozwala jednostce podjąć natychmiast i bezpośrednio walkę o jej prawa posługując się tą samą bronią i wykorzystując tę samą formę w jakiej jej prawa zostały naruszone

Sprostowanie gra rolę pośrednika między prasą a opinią publiczna, zapobiega uwikłaniu się dziennikarzy w długi i uciążliwy proces, daje możliwość dotarcia do tej samej grupy osób, prawie w tym samym momencie, gdy czytelnik lub słuchacz jest jeszcze pod wrażeniem artykułu czy innej publikacji na którą odpowiada.

Istotną cechą sprostowania jest jego szybkość. Żadna inna forma ochrony nie gwarantuje dotarcia do tej samej grupy odbiorców, które odebrały niekorzystny komunikat.

Prawo prasowe przewiduje odpowiedzialność karną związaną z uchyleniem się od opublikowania sprostowania lub odpowiedzi, albo opublikowanie niezgodne z ustawowymi warunkami.

7.       Prowokacja.

Prowokacja jest działaniem podjętym przez nadawcę komunikatu (grupę, osobę) w celu wymuszania na odbiorcy określonego działania, które będzie dla niego niekorzystne i (mówiąc potocznie) udowodni popełnienie przestępstwa, nadużycie władzy, patologie albo inne społecznie naganne zachowania i czyny.

Prowokacja jest uznawana za jeden z elementów dziennikarstwa śledczego, którego narzędziami są: ukryte kamery, podsłuchy, pułapki dziennikarskie, dziennikarstwo wcieleniowe.

Poważna prowokacja dziennikarska powinna być zorganizowana w ważnym interesie społecznym. Ma to być praca własna dziennikarza. Dziennikarstwo śledcze porusza sprawy najwyższej wagi: korupcja, nadużycia przedstawicieli władzy. Zazwyczaj śledztwo trwa długo, jest kosztowne, nie zawsze przynosi efekty.

Interes społeczny – nie osobisty, nie partyjny, nie grupowy. Czynności dziennikarskie mają wynikać z pobudek moralnych.

Prowokacja jest ostatecznością, nie punktem wyjścia. Może być stosowana kiedy stanowi punkt zwrotny, może potwierdzić nasze przypuszczenia, dzięki niej odkrywamy prawdę. W inny sposób nie moglibyśmy uzyskać informacji. Suma zysków przeważa sumę strat.

Przeprowadzona prowokacja musi być ujawniona odbiorcy, stać się częścią relacji dziennikarskiej.

Prowokacja może być zaaranżowana wyłącznie za wiedzą i zgodą przełożonych.

Prowokacja ma wywołać określone reakcje i zdarzenia, które i tak miałyby miejsce. Nie ma kreować rzeczywistości. Żeby to nie było podżeganie.

W odniesieniu do czynów opisanych w kodeksie karnym charakteryzuje się albo brakiem popełnienia przestępstwa albo znikomą szkodliwością społeczną czynu.

Nie powinno mieć miejsca wyłącznie dla wygłupu, rozbawienia publiczności, żeby coś stało się bardziej sensacyjne, żeby mieć materiał, gdy narusza prawo do prywatności osób niepublicznych.

Prowokacja powinna być przeprowadzona przez dziennikarzy niebędących pod jakimkolwiek wpływem.

W państwach demokratycznych niektóre metody uzyskiwania informacji to metody dozwolone przez prawo w ściśle określonych okolicznościach i ściśle określonym podmiotom: służbom specjalnym pod kontrolą sądu.

8.       Prawa i obowiązki dziennikarza.

Prawo prasowe wprowadza obowiązki dziennikarzy:

1. Obowiązek prawdziwego przedstawiania zjawisk oraz zachowania szczególnej staranności i rzetelności.
2. Obowiązek dbania o poprawność języka (unikania używania wulgaryzmów – dwie kurwy jeden chuj, tak?)
3. Zakaz kryptoreklamy.
4. Zakaz tzw. wyroków prasowych, publikowania opinii własnej co do wydania wyroku (osądzającej) przed wydaniem wyroku przez sąd.
5. Zakaz ujawnienia danych osobowych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe bez zgody prokuratora i sądu; lub innych osób: świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych (– materialna szkoda, krzywda – niematerialna) bez zgody danej osoby.
6. Publikowanie lub rozpowszechnianie informacji utrwalonych np. poprzez zapis dźwięku i wizji jest dozwolone tylko za zgodą udzielającego informacji.
7. Istnieje zakaz odmowy autoryzacji, dosłownie cytowanej wypowiedzi o ile uprzednio nie była publikowana.
8. Zakaz odmowy opublikowania informacji, jeżeli osoba zastrzegła to ze względu na tajemnice służbową lub zawodową.
9. Zakaz publikacji informacji dotyczących prywatnej sfery życia bez zgody danej osoby.

10.    Informacje muszą być przekazywane w tzw. dobrej wierze i w sposób zgodny z wymaganiami etyki dziennikarskiej.

11.    Wobec swoich rozmówców i informatorów dziennikarz ma obowiązek ujawnienia faktu, że jest dziennikarzem.

12.    Dziennikarz nie może rozpowszechniać informacji pochodzącej od informatora, który ma być chroniony, jeżeli nie posiada zweryfikowanych danych osobowych takiego informatora. Jeżeli dziennikarz nie posiada zweryfikowanych danych osobowych informatora musi ujawnić fakt, że informacja pochodzi od anonimowej osoby. Informacje uzyskane z anonimowych źródeł mogą być wykorzystywane wyłącznie w przypadku, gdy jednocześnie ujawnienie informacji służy interesowi społecznemu, nie ma innych źródeł, z których takie informacje można by uzyskać i gazeta uprawdopodobniła rzetelność informacji przekazanej jej przez anonimowego informatora.

13.    Dziennikarz ma obowiązek poinformować rozmówcę o tym, że zbiera informacje z zamiarem podania źródła, bądź przeprowadza wywiad lub rozmowę w celu publikacji przed przystąpieniem do powyższych czynności i uzyskać zgodę rozmówcy na publikację i przetwarzanie danych osobowych. Wyjątkiem jest prowokacja dziennikarska albo dziennikarstwo wcieleniowe.

14.    Dziennikarz nie może ukrywać przed redaktorem naczelnym informacji uzyskanych w trakcie wykonywania swoich obowiązków, chyba, że są to informacje niejawne lub chronione na podstawie odrębnych przepisów.

15.    Dziennikarz nie może informować nikogo spoza redakcji o treści i terminie publikacji materiałów prasowych, planach działów redakcyjnych ani zamierzeniach dziennikarzy i redaktorów. Dziennikarz ma obowiązek przestrzegać tajemnicy redakcji.

16.    Dziennikarz ma obowiązek chronić dobra osobiste jak również interesy informatorów działających w dobrej wierze.

Prawa dziennikarza:

a)       Celem publikowanych informacji może być zarówno przekazywanie informacji jak i sugerowanie ich interpretacji, formułowanie opinii. Wypowiedzi mogą być odbierane jako szokujące, odrażające i niepokojące.

b)       Dozwolona jest przesada, prowokacja, sarkazm, satyra.

c)       Wypowiedzi nie muszą zachowywać neutralności ocen i sformułowań.

d)       Jeśli dziennikarz przekazuje cudzą wypowiedź w drodze omówienia lub wywiadu nie ma obowiązku dystansowania się od wypowiedzi niesłusznych.

e)       Nie ma obowiązku weryfikacji informacji pochodzących ze źródeł oficjalnych.

f)        Przywileje z Konwencji Strasburskiej:

·         przywilej kontrowersyjności treści i ostrości formy;

·         przywilej "odwróconego ciężaru dowodowego";

·         przywilej ochrony źródeł informacyjnych;

·         przywilej ograniczonego charakteru sankcji.

g) wolny dostęp do zawodu
h)krytyka
i)równe traktowanie przez państwo
j)odmowa do opracowania zleconego materiału

Odpowiedzialność cywilna i odpowiedzialność karna:
Art. 38 z Prawa prasowego:
1. Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidar-na.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności cywilnej za narusze-nie prawa spowodowane ujawnieniem materiału prasowego przed jego publikacją.

Autor ma obowiązek dbania o to, co dzieje się z materiałem cały czas - od momentu napisania, przez publikację do rozpowszechniania. Artykuł jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego, zatem autor jest uprawniony i zobowiązany do interwencji łącznie z zakazem publikacji i uruchomieniem środków prasowych.


Art. 44 - ochrona prawna krytyki:
1. Kto utrudnia lub tłumi krytykę prasową
– podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności .
2. Tej samej karze podlega, kto nadużywając swego stanowiska lub funkcji działa na szkodę innej osoby z powodu krytyki prasowej, opublikowanej w społecznie uzasadnionym interesie.


Art. 212.
§ 1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę
organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości,
które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania
potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków
masowego komunikowania,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę
na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny
cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Art. 213.
§ 1. Nie ma przestępstwa określonego w art. 212 § 1, jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie
jest prawdziwy.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w art. 212 § 1 lub 2, kto publicznie
podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:
1) dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub
2) służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.
Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być
przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla
życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.


Art. 216.
§ 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność,
lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła,
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 2. Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania,
©Kancelaria Sejmu s. 64/102
2012-06-28
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§ 3. Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo
jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub
zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
§ 4. W razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd może orzec nawiązkę na
rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny
wskazany przez pokrzywdzonego.
§ 5. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.